randy newman • 20 september 2014 • de warande turnhout

Verslag: Gust Van De Wouwer - Foto's: Alfons Maes ©

Toen Greil Marcus in 1975 zijn 'Mystery Train' publiceerde (zowat het eerste en wat mij betreft nog altijd het meest fascinerende boekwerkje dat ooit over rock-'n-roll is geschreven) waren daarin 6 hoofdstukken gewijd aan rockartiesten die volgens Marcus om één of andere reden uitzonderlijk te noemen waren. Uitzonderlijk omdat ze meer risico's durfden te nemen dan de anderen maar ook omdat ze volgens hem 'symbolen van Amerika' waren.

De namen waarmee hij op de proppen kwam waren niet meteen de meest voor de hand liggende: Harmonica Frank (een zonderling uit het Zuiden van de States die ooit wat nummers opnam voor het Sun-label van Sam Phillips), Robert Johnson (de oer-bluesman die ooit zijn ziel zou hebben verkocht aan de duivel in ruil voor de gave om bovenmenselijk gitaar te kunnen spelen), The Band (de vleesgeworden definitie van 'americana'), Sly Stone (symbool van het op hol geslagen Amerika van de seventies), Elvis ('Presliad', zo noemde hij het hoofdstuk over de King, is nog altijd het meest tot de verbeelding sprekende proza dat ooit over Elvis is verschenen) en tot slot ook ene Randy Newman. Randy Newman genoot op dat moment enkel enige bekendheid bij een select publiek van rockcritici (behalve in Nederland, daar werd hij zowat op handen gedragen). In die tijd was het ondenkbaar dat Newman ooit in Belgische zalen zou spelen (de manier waarop Kris De Bruyne in 'Amsterdam' zong, 'je weet toch nog dat zelfs Randy Newman daar ooit is geweest', spreekt wat dat betreft boekdelen). Maar kijk, we schrijven ondertussen 2014 en Kris De Bruyne hoeft vandaag de dag niet langer richting Amsterdam om de meester aan het werk te zien, een korte verplaatsing richting Roeselare of Turnhout volstaat. Het kan verkeren.

Geen rookbommen, spectaculaire gitaarsolo's of sprankelend pianospel op een Randy Newman-concert, laat dat duidelijk zijn. Wel een man (één man en bovendien een verdomd grappige man), een piano en een stel songs waarvoor zelfs de allergrootsten (Dylan, om er maar één te noemen) niet anders kunnen dan nederig het hoofd buigen. Het opsommen van alle 'classics' die Newman ooit heeft geschreven zou ons te ver leiden maar laat me enkel zeggen dat hij verantwoordelijk is voor 18-karaats goud als 'You Can Leave Your Hat On' (Joe Cocker verdient de eeuwige verdoemenis voor het onrecht dat hij die song heeft aangedaan), 'Sail Away' (waarin een slavenhandelaar zwarte medemensen tracht te overtuigen om samen met hem de oversteek richting Amerika, het beloofde land, te maken), 'Marie' (de tranen springen me in de ogen als ik er aan denk), 'Guilty' (helemaal herkenbaar, we misdragen ons allemaal wel eens om ons nadien onder te dompelen in schuldgevoel) en 'God's Song (That's Why I Love Mankind)' (waarin Newman de 'echte' God aan het woord laat). Niet toevallig allemaal songs die ook in Turnhout op de setlist stonden (behalve 'God's Song' dan, spijtig genoeg). Dit gezegd zijnde weten we allemaal dat een indrukwekkende staat van dienst niet altijd garant staat voor een schitterend concert, zelfs niet bij iemand als Randy Newman. Op zijn 70ste willen Newman's stem en Newman's handen het immers wel eens laten afweten. Zoals op de tegenvallende opener, 'Mama Told Me Not To Come' of op 'I Love To See You Smile' of op 'Short People', allemaal songs waarop Newman om een of andere reden uit de bocht ging.

Het verst uit de bocht ging hij echter op een nieuwe song die hij over Alexander Poetin heeft geschreven. Grappig, dat wel (en tegelijk ook tragisch), maar voor de rest een verre van memorabel nummer. Daar tegenover stonden dan weer momenten van pure extase. Momenten als 'Living Without You' (brrrrrr, kippenvel), 'Marie' (altijd al één van mijn favorieten geweest en hier gebracht in een meesterlijke versie), 'Losing You' (Newman is altijd op zijn best als hij triest is), 'Guilty' (mijn persoonlijke favoriet) en 'Sail Away' (idem). Zeg nu zelf, lang niet slecht. En dan hebben we het enkel nog maar over de hoogtepunten van het eerste deel van de set. Na een korte intermissie volgde een tweede deel dat op een tweetal mindere momenten na ('It's Money That I Love' en 'I Love L.A.' waren niet meteen hoogvliegers) haast feilloos was. 'Real Emotional Girl', 'Baltimore', 'In Germany Before The War' ('about a murderer, not autobiografical' voegde Newman er grappend nog aan toe), 'Dixie Flyer' (duidelijk wel autobiografisch en handelend over zijn kinderjaren in New Orleans), 'I Miss You' ('instant' kippenvel) en 'Dayton, Ohio - 1903'. Een ander hoogtepunt was 'Old Kentucky Home', een song die ooit een eerste keer op '12 Songs' verscheen en die bewees wat ik al lang wist, namelijk dat Randy Newman de Yankee-versie van Ray Davies is (de song had destijds probleemloos op het Kinks-meesterwerk, 'Muswell Hillbillies', kunnen staan) en tegelijk ook duidelijk maakt dat RVHG de Vlaamse Randy Newman is (en daarmee meteen ook de Vlaamse Ray Davies). Moet ik het nog zeggen? Randy Newman speelde in de Warande een uitzonderlijk concert. En zoals het een ware meester betaamt, werd de kers op de taart bewaard tot op het laatst. 'I Think It's Going To Rain Today' heette die kers, lang geleden verschenen op Newman's debuut 'Randy Newman Creates Something New Under The Sun' en hier gebracht in een uitvoering die zondermeer magistraal was. Om heel stil van te worden.

Conclusie: Randy Newman bezorgde een uitverkochte Warande een pracht van een zaterdagavond (die enkele misstappen vergeef ik hem van harte). Afgaande op zijn eigen commentaren zal het trouwens niet de laatste keer zijn dat hij te zien zal zijn in de Kempische hoofdstad ('I played here more than in L.A.' grapte hij op een gegeven moment). Kris De Bruyne kan stilaan zijn nummer over Turnhout gaan schrijven. 'Je weet toch nog dat zelfs Randy Newman daar ooit is geweest (zelfs meer dan eens)' kan hij dan zingen. 'See you next time, Mister Newman'.