vrijdag 4 juli 2025
De Bijloke, Gent

Report: Philip Verhaege
Foto's: Philip Verhaege ©

​Met dank aan: Greenhouse Talent ​en Gent Jazz
Gent Jazz fluctueert al jaren met een doordachte affiche. Het festival op en rond de schitterende Bijloke site staat al jaren garant voor twee podia, en dit met de Main Stage en de Garden Stage. Net zoals in voorgaande edities bied het festival een staalkaart van relevante muziek van jazz en aanverwante stijlen. Vaak is jazz, als breed muziekgenre, letterlijk het thema van de dag. En dat was vooral op de openingsavond van dit tiendaagse. Vandaag lag de spreekwoordelijk lat hoog met het Philip Catherine Quartet en Herbert Hancock, een van de meest invloedrijke jazzmuzikanten uit de twintigste eeuw. In de Garden was het vooral uitkijken naar het Schotse Fergus McCreadie Trio én jonge hongerige wolven als Stadlander en het Brusselse kwintet 2 Times Nothing. Een mooie start van een tiendaagse…
 
Op de Main Stage mocht de Grammy genomineerde Brandee Younger als eerste de instrumenten inpluggen. Ze groeide op in Long Island, waar ze gospel zong, klassiek harp studeerde en gefascineerd raakte door zowel hiphop als vintage soul. Harpiste, componiste en bandleider Brandee Younger combineert hier wel zeer makkelijk spirituele jazz en klassieke muziek met ritmische soul, R&B en hiphop. Een sound die ze ook accordeert op haar jongste worp ‘Gadabout Season’. Met de sympathieke steun van bassist Rashaan Carter en drummer Allan Mednard creëerde Younger een gevoelsmatig spanningsveld. Het mooi gecomponeerde ‘Beautiful Is Black’, een nummer die haar een Grammy-nominatie opleverde in de categorie ‘Beste Instrumentale Compositie’ was een van de vele hoogtepunten.
Ze streelt haar snaren als een jonge gazelle. We konden ons geen esthetischere opener wensen. Met ‘Unrest I’ heeft Younger allen haar harp nodig om ons mee te nemen op haar emotionele reis. Zijn counterpart ‘Unrest II’ uit 2022 klonk hier heel wat expressiever. Met ‘Turiya and Ramakrishna’, origineel van Alice Coltrane combineerde Brandee enige mystieke meditaties met een vleugje blues, en ook Stevie Wonder’s deep cut ‘If It’s Magic’ kreeg een magische herwerking toebedeeld. Tussen de nummers door neemt Brandee het publiek mee in haar muzikale en persoonlijke wereld. Younger laat zich graag inspireren door muzikanten uit het verleden om zo haar eigen geluid en stijl te creëren. En zo transporteerde Brandee met nummers als ‘Brand New Life’ en het soulvolle ‘I Want You’, uit het rijkelijke songbook van Marvin Gay, je naar de verste uithoeken van je ‘soul’. Brandee Younger is haast een curiosum in de jazzwereld met die innemende harp.
 
In de intieme Garden Stage mocht Stadlander de debatten openen. Het is een project van de Gentse pianist Stijn Engels die op de voorgrond treedt met originele composities. In 2023 was er het titelloze debuutalbum op het label W.E.R.F Record, dat twee jaar later werd opgevolgd door de langspeler ‘Shelter’. Naast Stijn vinden we Bruno Van der Haeghen op tenorsax, Kris Auman op contrabas, die ook met Nele De Gussen het project Ladakh heeft, én drummer Stijn Demuynck in de bandsectie. Enige vitaliteit werd geboden in heel wat songs, wat een mooie muzikale conversatie was tussen die saxtunes en die ingetogen pianoarrangementen. ‘Kingfisher’ had die jamsessie impulsiviteit en ook ‘Don’t look Back’ bewoog zich rond enige spiritualiteit. Eenvoud siert met een gevoel voor enige improvisatie en lakse speelsheid.  Stadlander, een sound die je zo makkelijk naar een introspectie leidt.
 
Terug naar de Main Stage voor ‘living legend’ Philip Catherine. Hij die werd geboren in 1942 in Londen. Philip komt uit een muzikaal nest, zijn grootvader was eerste violist bij het London Symphony Orchestra. Pas toen hij Brassens en Django Reinhardt ontdekte begon Philip met het spelen van gitaar. Zijn bewondering voor die manouche en gipsyjazz, een affectie die Catherine in nummers als ‘Manoir de Mes Rêves’ sterk bewierookt. Maar nog voor het kwartet de bühne betrad vergastte een volgelopen feesttent de band op een staande ovatie. Met zijn trouwe sidekicks met Federico Pecoraro op bas, pianodichter Nicola Andrioli en de jonge Beninese Angelo Moustapha weet Philip Catherine ons te begeesteren met zijn vloeiend en pakkend snarenwerk. Hij die de puurheid van die jazzy klanken uit zijn gitaar weet te puren, een intensiteit van intens performance. Als toemaatje serveerde de grootmeester de Anthem of Ukraine ‘Sjtsje ne vmerla Oekrajiny’. Philip Catherine blijft een van de meest iconische jazzgitaristen.
 
Het terrein rond de Garden Stage was inmiddels volgelopen voor de Schotse pianist Fergus McCreadie. Hij won de prijs voor ‘Schots Jazz Instrumentalist of The Year’ in 2018, het jaar waarin hij afstudeerde aan het Royal Scottish Conservatoire. Fergus kon in twee korte sets heel wat hartjes veroveren. Het trio laat ons kennismaken met heel wat songs uit dat nieuwe album ‘Stream’, het vervolg op het in 2022 met een SAY Award bekroonde en voor een Mercury genomineerde derde album ‘Forest Floor’. 
Zijn sound zit ergens gebeiteld tussen strakke melodieën van Schotse traditionele folk en meeslepende jazz. McCreadies pianoarrangementen zijn zo puur en delicaat. Het is als een rode loper doorheen zijn muzikaal verhaal, een bonificatie die de muzikaliteit samenbrengt. Al laat hij heel wat ruimte tot soleren voor zijn vrienden. David Bowden contrabas komt wel vaker in een hoofdrol, voortgestuwd door die strakke drumritmiek van Stephen Henderson. En dit alles vinden we hier terug in songs als ‘Across Flatlands’ en ‘Snowcap’. Telepathisch lopen de songs door elkaar heen, een affectie van jarenlang met elkaar te performen. Met een tomeloze passie beroerd hij zijn klavier. Fergus McCreadie houdt als virtuoos pianist ook van enige dialoog met zijn fans. Knap!

​Makaya McCraven stond ons op te wachten op de Main Stage. Beat scientist, geniale drummer en producer. Hij die in de herfst van 1983 in Parijs werd geboren als zoon van de Hongaarse zangeres en fluitiste Ágnes Zsigmondi én de Afro-Amerikaanse jazzdrummer Stephen McCraven. Makaya groeide op in een levendige, creatieve gemeenschap in Northampton, Massachusetts, waar zijn vader vaak speelde met artiesten zoals saxofonist en etnomusicoloog Marion Brown, multi-instrumentalist Yusef Lateef en saxofonist Archie Shepp. Het verhaal van de appel en dé boom is dus ook hier alweer van toepassing. Zijn nieuwste album ‘In These Times’ is een triomfantelijke slotstuk van een project waar hij meer dan zeven jaar aan heeft gewerkt. Gitarist Matt Gold haalt hier niet voor het eerst de aandacht naar zich toe met die innemende riffs, en ook de uit Chicago afkomstige trompettist Marquis Hill mag wel vaker soleren zoals in de slotsong ‘I’m New Here’, een  nummer met heel wat stemmingswisselingen. De sound dan, wel zwoele grooves en funky tunes. Maar zo elegant met ritmische verfijning, en dat werd bewerkstelligd in nummers als ‘Hungarian Lullabye’ en het bepop-stilistische ‘This Place That Place’, een nummer dat alweer langzaam onder je huid kruipt. Als groot bewonderaar van jazzdrummer Max Roach blijft ook Makaya McCraven een van de meest vooraanstaande jazztheoretici.
 
‘Top of the bill’ Herbie Hancock mocht een geslaagde eerste festival dag afsluiten op de Main Stage. Met veertien Grammy Awards is Herbie Hancock dan ook een jazzicoon die sinds zijn komst in de jaren zestig een onmiskenbaar onderdeel is van elke jazzbeweging. Hij studeerde naast muziekcompositie ook elektrotechniek, wat bevorderlijk was zijn beoogde sound. Jazztitan Hancock had voor zijn Europees concerttournee Lionel Loueke (gitaar), James Genus (bas), Terence Blanchard (trompet) en drummer Jaylen Pentinaud meegebracht. Bij de introductie van de bandleden toont Herbie hoeveel bewondering hij heeft voor zijn soulmates. De meester zelf wisselt tussen de vleugel van zijn piano en keyboard, een behendigheid die hij doceert. Een uitgesponnen ‘Overture’, met strakke percussie mag het showonderdeel openen. Eens die oude vingerknokken zijn opgewarmd was de jazzstandaard ‘Footprints’ een ware hommage aan zijn dierbare vriend Wayne Shorter. Het begin van een magische avond. En dan volgde ‘Actual Proof’, uit zijn langspeler ‘Thrust’ uit 1974 én ‘Butterfly’. Dynamische instrumentalen met een funky gesyncopeerde beat en flarden blending jazz. Songs van zijn toenmalige formatie The Headhunters, Herbies jazzfusion en funkband die in 1973 werd opgericht. En ook het free jazz begeesterde ‘Secret Sauce’ met zijn elektronische sujetten reflecteerde zijn jazzstijl. Het funky drieluik ‘Hang Up Your Hangs Ups / Rockit / Spider’ als vergoddelijking van zijn showcase. Net als ‘Chameleon’ met die diep echoënde Rhodes dulcitonen, gekarakteriseerd door die synthvoodoo vocoder én diep resonerende stem. Hancock heeft dan ook altijd voorop gelopen in technologische vooruitgang in de muziek..
 
2 Times Nothing mocht ons het Gentse nachtleven insturen vanop die Garden Stage. Deze jonge Brusselse band experimenteerde in hun tienerjaren met jazz, hiphop en funk. Een avant-gardistische klankenpalet die ons hier deed dansen tot ruime na middernacht. 2 Times Nothing maakte van ons op een gezellige manier nachtraven. 
​
​