ART. 250 JAAR BEETHOVEN

Klassieke muziek komt hier bijna nooit aan bod. Deze keer wil ik daarop echter een uitzondering maken, want de Duitse klassieke componist en pianist Ludwig van Beethoven uit Bonn, werd 250 jaar geleden geboren. Beethoven leefde tussen 17/12/1770 en 26/3/1827. Maar wist u ook dat zijn grootvader, Lodewijk van Beethoven, uit Mechelen afkomstig was?

Er stonden dit jaar uiteraard heel wat manifestaties en vieringen gepland, maar door de Corona pandemie gaan die niet door. Toch is zijn invloed ook tot in de popmuziek doorgedrongen. Misschien gaat er nu bij u een lichtje op, en dit artikel laat u toe nog dieper te delven.

De eerste artiest die zich tot Beethoven als inspiratiebron wendde is Chuck Berry. Hij deed dat in 1956. Chuck riep toen op tot een muzikale revolutie, wou klassieke muziek vervangen door rhythm and blues, liet Beethoven zich in zijn graf omkeren, en zong "tell Tchaikovsky the news”. Chuck schreef het als reactie op het klassieke pianospel van zijn jongere zus Lucy.

Hij scoorde er een hit mee, en uiteraard werd het talloze malen gecoverd, onder meer door The Beatles (1963), Electric Light Orchestra (1973), die er de intro uit de ‘Vijfde Symfonie’ aan toevoegde, en Status Quo (2000). The Beach Boys namen in hun nummer ‘Fun, Fun, Fun’ uit 1964 zelfs compleet de intro van Berry over. Iron Maiden paste het nummer aan tot ‘Roll Over Vic Vella’, over hun toermanager.

De track was te horen in de film ‘Beethoven’ (1992), die gaat over een St. Bernardhond.

Berry overleed op 18/3/2017.

En hier is de tekst:
I’m gonna write a little letter
Gonna mail it to my local DJ
It’s a rocking little record
I want my jockey to play
Roll over Beethoven
I gotta hear it again today
You know my temperature’s rising
And the jukebox’s blown a fuse
My heart’s beating rhythm
And my soul keeps a-singing the blues
Roll over Beethoven
And tell Tchaikovsky the news
I got a rocking pneumonia
I need a shot of rhythm and blues
I think I got it off the writer
Sittin’ down by the rhythm review
Roll over Beethoven
We’re rockin’ in two by two
Well if you feel you like it
Well get your lover and reel and rock it
Roll it over and move on up
Just a trifle further
And reel and rock it
Roll it over
Roll over Beethoven
A rocking in two by two
Well early in the morning
I’m a giving you the warning
Don’t you step on my blue suede shoes
Hey diddle diddle
Gonna play my fiddle
Ain’t got nothing to lose
Roll over Beethoven
And tell Tchaikovsky the news
You know she winks like a glow worm
Dance like a spinning top
She got a crazy partner
Oughta see them reel and rock
Long as she’s got a dime
The music will never stop
Roll over Beethoven
Roll over Beethoven
Roll over Beethoven
Roll over Beethoven
Roll over Beethoven
And dig to these rhythm and blues

Maar blijkbaar was Chuck Berry toch niet de eerste om Beethoven te gebruiken, want toen Leonard Bernstein in 1957 de muziek schreef voor de Broadway musical ‘West Side Story’, die in 1961 verfilmd werd, componeerde hij de klassieker ‘Somewhere’. Die song werd nadien door bijna iedereen gecoverd, van Barbra Streisand tot The Pet Shop Boys. Dat thema zou gebaseerd zijn op Emperor’s Concerto tweede deel. Bewijzen daarvan heb ik echter niet teruggevonden.

In 1968 nam Deep Purple het nummer ‘Exposition/We Can Work it Out’ op voor hun elpee ‘The Book of Taliesyn’. Ze koppelden aldus het allegretto uit de zevende symfonie uit 1812 aan een cover van The Beatles. Wijlen keyboardspeler Jon Lord zou met dit idee op de proppen gekomen zijn.

Ook The Fab Four deden, naast bovenvermelde cover, hun duit in het Beethoven zakje. Toen John Lennon in 1969 de song ‘Because’ schreef voor de elpee ‘Abbey Road’ haalde hij de mosterd bij Beethoven. Vrouwlief Yoko Ono speelde Beethoven’s ‘Moonlight Sonata’ uit 1801 en John vroeg haar om dat stuk achterwaarts te spelen. Daarin vond John de inspiratie.

In datzelfde jaar coverde de Nederlandse progressieve rockband Ekseption de vijfde symfonie als ‘The fifth’. Blikvanger binnen die groep was keyboardspeler Rick van der Linden. De single geraakte tot nummer 3 in de hitparade.

De Argentijnse pianist en componist Waldo de los Rios scoorde in 1970 een mindere hit met ‘A Song of Joy’ ofwel Beethoven’s negende symfonie. Hij koos zanger Migual Rios om de tekst in te zingen.

Singer-songwriter Billy Joel werd in 1973 bekend met de single ‘Piano Man’. Tien jaar later bracht hij de elpee ‘An Innocent Man’ uit, opgedragen aan de muziek uit zijn jeugd. Joel’s favoriete componist was echter Beethoven, en hij zwaaide met een eerbetoon. Hij zei dat zijn favoriete stuk het ‘Adagio’ was uit ‘Sonata Pathetique’, en dat dit thema diende als de melodie voor het refrein van de song ‘This Night’. Joel gaf Beethoven dan ook de verdiende eer op de hoes van die elpee.

In 1976 scoorde Walter Murphy & The Big Apple Band een nummer 1 hit met zijn versie van ‘A Fifth of Beethoven’. Hij vermengde Beethoven’s vijfde symfonie met disco, en dat werd opgemerkt door een filmproducent. Aldus kwam deze track terecht op de soundtrack van de film ‘Saturday Night Fever’, de bestverkopende soundtrack aller tijden.

Een jaar later nam de studiogroep The Philarmonics dat idee over. Beethoven’s ‘For Elise’ plus andere klassieke stukken kregen een discobewerking en kwamen terecht op de elpee ‘The Masters in Philadelphia’. ‘For Elise’ werd echter de single eruit. Jean Kluger produceerde die plaat, waarvoor Steve Gray de arrangementen en het dirigeerwerk geleverd had. Ze haalden echter niet het succes van Walter Murphy.

In 1981 namen Louis Clark en het Royal Philarmonic Orchestra een discomedley op van bekende klassieke werken voor ‘Hooked on Classics, Part 1 & 2’. Daarin werden de vijfde en de negende symfonie van Beethoven verwerkt. Dat leidde tot de gelijknamige elpee, waarop verder ook ‘Hooked on Romance’ stond. Daarin was dan weer de negende symfonie, maar tevens piano sonate nr. 14, en piano sonate nr. 8 verwerkt.

In het jaar 1999 scoorde de Afro-Amerikaanse rapper A+ zijn enige hit ‘Enjoy Yourself’, die gebaseerd was op de vijfde symfonie van Beethoven, maar in de versie van Walter Murphy.

De Afro-Amerikaanse rapper Nas sampelde in 2002 het bekende ‘Für Elise’ uit 1810 voor zijn single ‘I Can’. De rapper schreef de tekst zelf, waarin hij de jeugd waarschuwde voor de gevaren van drugs en misdaad, als een eerbetoon aan zijn overleden moeder.

In datzelfde jaar zong Robin Thicke zijn song ‘When I Get You Alone’ de charts in. Ook die bevatte samples van Walter Murphy’s ‘A Fifth of Beethoven’.

In 2005 bevatte de track ‘Road to Joy’ van Bright Eyes een interpolatie van een melodie die sterk gebaseerd was op Beethoven’s ‘Ode to Joy’.

En voorlopig de laatste in het rijtje is Alicia Keys die in 2011 met ‘Harlem Nocturne’ duidelijk Beethoven’s ‘Moonlight Sonate’ gebruikte.

Uiteraard is Beethoven nog talloze malen gesampled, maar dat allemaal gaan opnoemen zou me te ver leiden. Ik hoop dat u toch een indruk gekregen hebt van de invloed die deze klassieke componist op onze moderne muziek uitgeoefend heeft. Luister naar de videoclips van YouTube hierna om u daarbij te helpen.