Veertien jaar geleden schreef ik voor deze website dit artikel. Maar omdat de wisseling van de seizoenen een jaarlijks terugkerend fenomeen is, en het de beste song is die de herfst omschrijft, koos ik voor een update ervan.
 
In 1945 componeerde de Hongaars-Franse componist Joseph Kosma een melodie, voor een “pas de deux” in het ballet ‘Le Rendez-vous’ van het dansgezelschap van Roland Petit. Voor de tekst koos hij gedeeltelijk voor het gedicht ‘Poème d’octobre’ van Jules Massenet, en een tekst van de Franse dichter Jacques Prévert, ‘Les Feuilles Mortes’. De Hongaarse titel was ‘Hulló levelek’. Hierdoor ontroerd besloot regisseur Marcel Carné er een scenario op te baseren, wat uitmondde in zijn verfilming ‘Les Portes De La Nuit’ uit 1946. Voor de hoofdrol was Marlène Dietrich aangezocht, maar toen die niet meedeed, kwam de muziek nog nauwelijks aan bod. Het liedje werd dan maar aan de chansonnière Cora Vaucaire uit Parijs voorgesteld.
Dat origineel nummer uit 1949 veroorzaakte destijds een storm op de Rive Gauche. Tevens leidde het een lang leven in, want er zijn door de jaren heen, talloze versies van gemaakt. In datzelfde jaar zongen Juliette Gréco, Dany Dauberson en Jacqueline François het. De versie van Yves Montand uit 1950 zorgde voor grotere bekendheid. De song zou verder wereldwijd carrière maken toen Jo Stafford het datzelfde jaar opnam als ‘Autumn Leaves’, met een Engelse tekst van Johnny Mercer. Iemand bij Capitol Records had immers het nummer gehoord in het Frans, en aan Mercer voorgesteld om daar een Engelse tekst bij te verzinnen. Nu was het hek helemaal van de dam, en de covers volgden mekaar op. Nog in dat jaar hernam Mitch Miller het, evenals Bing Crosby, The Melachrino Strings en zelfs Edith Piaf. Het jaar daarop bracht Artie Shaw het. In 1954 nam Harry James het op, en in 1955 was het de beurt aan Erroll Garner, Ahmad Jamal, Anny Gould en ook aan pianist Roger Williams,  die er een instrumentale nummer 1 mee scoorde in de USA. In 1956 was het de beurt aan Doris Day.
Nat King Cole’s versie uit 1953 werd de titelsong van de Amerikaanse film ‘Autumn Leaves’ uit 1956 van regisseur Robert Aldrich. Zelfs Frank Sinatra en Stephane Grapelli coverden het dat jaar. Duke Ellington hernam het in 1957, maar ook Louis Prima & Keely Smith met Sam Butera and the Witnesses, evenals Vince Guaraldi. Cannonball Adderley deed dat samen met Miles Davis in 1958. Het jaar daarop was het aan Bill Evans en Andy Williams.
Tijdens de sixties bleef het nummer populair, dat bewijzen de covers van The Coasters (1960), Patti Page (1960), Winton Kelly (1961), Serge Gainsbourg (1961), The Temperance Seven (1961), Catherina Valente & Stanley Black (1962), The Everly Brothers (1962), McCoy Tyner (1963), Miles Davis (1963), Al Hirt (1965), Charles Lloyd (1966), Lou Rawls (1966), Manfred Mann (1966), Sergio Franchi (1968), Sylvie Vartan (1968). Deze laatste zangeres gebruikte de melodie in ‘Maritza’. Kosma stelde overigens tegen haar een proces in wegens plagiaat, en won dat ook.
De seventies luidde een nieuw decennium in met covers, zoals Stéphane Grappelli (1971), Jim Hall & Ron Carter (1972), Ben Webster & Georges Arvanitas Trio (1972), Chet Baker & Paul Desmond (1974), Ryo Fukiu (1976) en onze Toots Thielemans (1978).
Ikzelf bezit de instrumentale single ‘Autumn Leaves’ van de discogroep Jon-Wite Group uit 1975. Op de A-kant heb je de gewone versie van drie minuten één seconde, terwijl de achterkant de lange versie van vijf minuten zesentwintig seconden bevat. Nog meer discogeweld kwam van Grace Jones toen zij dat nummer opnam in 1978 voor haar elpee ‘Fame’. Tijdens de zeven minuten 2 seconden lange versie hoor je een vioolsolo van Piggy Pigerino.
Tijdens de eighties was het dan weer de beurt aan Dorothy Ashby (1984), Keith Jarrett (1986).
Chick Corea en Bobby McFerrin namen het op in 1990, evenals operazanger Placido Domingo. Nathalie Cole, ja de dochter van Nat King Cole, nam in 1991 een eerbetoon op aan haar vader met de cd ‘Unforgettable With Love’. Hierop combineerde zij de songs ‘For Sentimental Reasons’, ‘Tenderly’ en ‘Autumn Leaves’ in een romantische medley. Verder was er nog ruimte voor de versies van Coldcut Philosophy (1993), Dee Dee Bridgewater (1993), Eliane Elias (1994), Rickie Lee Jones (1995), Moe Koffman (1996), Eva Cassidy (1996), Paula Cole (1997).
Zelfs in de jaren 2000 bleef de song gewild, met covers van Raquel Bitton (2000), Jerry Lee Lewis (2000), Patricia Kaas (2002), Diamanda Galás (2002), Keith Jarrett (2002), Eric Clapton (2010), Mark Lanegan (2013), Emmy Rossum (2013), Bob Dylan (2015), Leslie Odom Jr. (2016), Paula Cole (2017) Dami Im (2018) en Seal (2018).
En waarschijnlijk zijn er dan nog covers aan mijn aandacht ontsnapt.
 
De sfeer van het liedje is melancholisch, en gaat over het afsterven, maar ook over het verlies van een geliefde. Met Allerheiligen voor de deur dus een goede timing.
 
Hierna vindt u eerst de Franse tekst, en daarna de Engelse:
 
‘Les Feuilles Mortes’
 
Oh ! je voudrais tant que tu te souviennes,
Des jours heureux où nous étions amis,
En ce temps-là, la vie était plus belle,
Et le soleil plus brûlant qu'aujourd’hui.
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle,
Tu vois, je n'ai pas oublié.
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle,
Les souvenirs et les regrets aussi.
Et le vent du Nord les emporte,
Dans la nuit froide de l'oubli.
Tu vois, je n'ai pas oublié
La chanson que tu me chantais...
 
C'est une chanson qui nous ressemble,
Toi qui m'aimais, moi qui t'aimais.
Nous vivions tous les deux ensemble,
Toi qui m'aimais, moi qui t'aimais.
Mais la vie sépare ceux qui s'aiment,
Tout doucement sans faire de bruit.
Et la mer efface sur le sable,
Les pas des amants désunis.
 
‘Autumn Leaves’
 
The falling leaves drift by the window
The autumn leaves of red and gold....
I see your lips, the summer kisses
The sunburned hands, I used to hold
Since you went away, the days grow long
And soon I'll hear ol' winter's song.
But I miss you most of all, my darling,
When autumn leaves start to fall.
 
Since you went away, the days grow long
And soon I'll hear ol' winter's song.
But I miss you most of all, my darling,
When autumn leaves start to fall.
 
 
Maar daarmee is de kous nog niet af. De herfst was tevens de inspiratiebron voor Donna Summer toen zij haar elpee ‘Four Seasons Of Love’ opnam in 1976. Het nummer ‘Autumn Changes’ schreef ze samen met haar producers Giorgio Moroder en Pete Bellotte. Saxofonist Art Porter nam de song ‘Autumn In Europe’ op voor zijn cd ‘Straight To The Point’ uit 1993. Op dit nummer speelt zijn vader Art Porter Sr. als speciale gast piano. En Chet Baker speelde ooit ‘Autum In New York’. Gitarist Craig Chaquico bezorgde ons samen met saxofonist Richard Elliot het nummer ‘Autumn Blue’ op de cd ‘A Thousand Pictures’. En de IJslandse jazz-funk formatie Mezzoforte speelde op hun fantastische elpee ‘Surprise Suprise’ uit 1982 de song ‘Early Autumn’.
​
 
Patrick Van de Wiele

---