ART. DE ZOMER IS DAAR - ZON, ZEE & STRAND

Photo credit © Patrick Van de Wiele

Meermaals per jaar gaan wij op reis, en dat meestal richting Middellandse Zee, of de eilanden in de Atlantische Oceaan, zoals Madeira en de Canarische Eilanden. En net de zee bracht me op het idee om voor de zomer er een muzikaal artikel aan te wijden. Bij de zomer denkt het merendeel van ons immers aan zon, zee en strand. Strandliggers zijn wij echter niet. Hoe dan ook, strandvakanties zijn geliefd. Maar wist u dat 2/3 van onze planeet bestaat uit oceanen? Die zijn verantwoordelijk voor 97,2% zout water, en de rest is zoet water in de rivieren en meren.
De song die bij mij door mijn hoofd ging, toen ik vanop de dijk naar de zee stond te turen, was ‘La Mer’, die toegeschreven wordt aan de Franse componist, tekstschrijver, zanger en showman Charles Trenet (geboren als Louis Charles Auguste Claude Trenet op 18/5/1913 in Narbonne). Nochtans was Trenet niet de eerste die de song opnam, maar zijn landgenoot Roland Gerbeau in december 1945. Het jaar daarop nam Trenet ze dan ook op, en het werd onverwachts een hit. Sedertdien is het klassieker geworden. Vanwege het vilten hoedje dat hij droeg kreeg hij algauw de bijnaam “Le Fou Chantant”.
Trenet beweerde dat hij de oorspronkelijke versie van de songtekst geschreven had op de leeftijd van 16 jaar, als een gedicht. De inspiratie voor de muziek kwam tot hem wanneer hij in 1943 een treinreis maakte van Montpellier naar Perpignan. Hij tuurde uit het venster naar het meer van Thau, een lagune in de Languedoc-Roussillon. Hij noteerde het vlug op een stukje papier, en in de namiddag werkte hij er verder aan samen met zijn pianist Léo Chauliac. ’s Avonds brachten ze het liedje voor een publiek, echter zonder weinig respons. Volgens Trenet bevatte de song niet genoeg swing, en zo belandde ze 3 jaar in een schuif. Het is echter buiten Frankrijk zijn bekendste opname geworden, en is meer dan 4.000 keer gecoverd., en dat in meerdere talen.
De song werd eerst aangeboden aan Suzy Solidor, maar die weigerde pertinent. Roland Gerbeau nam het dan over, samen met het orkest van Jo Bouillon. De orkestraties en koor werden aangeleverd door Albert Lasry.
Volgens Trenet gaat de song over de veranderende gezichten van de zee, terwijl de Engelse versie eerder een liefdeslied geworden is.
Trenet overleed op 19/2/2001.

Zoals gezegd is ‘La Mer’ in andere talen vertaald, maar de bekendste zal wel ‘Beyond the Sea’ zijn. Zo werd ze het handelsmerk van wijlen de Amerikaanse zanger Bobby Darin in 1959. Daarvoor waren echter al twee andere versies bekend, zoals Benny Goodman’s versie uit 1948, die te horen was in de romantische komedie ‘Every Girl Should Be Married’. Zeven jaar later was het de beurt aan Roger Williams om het op te nemen.
U zal het niet geloven, maar in 1966 bestonden er al meer dan 100 verschillende opnames van. Samen met Edith Piaf’s ‘La Vie en rose’ werd dit beschouwd als de bestverkopende songs uit Frankrijk. Ten tijde van Trenet’s overlijden liep dit aantal op tot meer dan 4.000, die zorgden voor een verkoop van meer dan 70 miljoen exemplaren. Ik merkte de song in het Engels voor het eerst op via mijn favoriet George Benson, die het uitbracht in 1985. De eerste Engelstalige versie werd echter opgenomen door Harry James and his Orchestra op 22/12/1947, met zang door Marion Morgan. Trenet publiceerde zijn toen al populaire song immers in datzelfde jaar in de USA. De tekst werd geschreven door Jack Lawrence. Bing Crosby nam het zes jaar later op.
Verdere coverversies zijn die van Jacques Normand (1948), Jacqueline François (1948), James Melton (1952), Line with the Boheme Bar Trio (1954), Gisele MacKenzie (1956), Dick Jordan (1960), Bent Thalmay (1960), Martin Denny (1960), Petula Clark (1962), Helen Shapiro (1962), Cliff Richard (1964), Juliette Gréco (1964), Stevie Wonder (1964), The Ray Conniff Singers (1964), Johnny Mathis (1964), François Hardy (1965), We Five (1965), The Sandpipers (1966), Les Barclay (1965), Pop-Tops (1968), Alain Barrière (1970), Julio Iglesias (1976), Will Ferdy (1976), Dalida (1976), Sacha Distel (1979), Karel Gott (1980), The Reels (1982), Daniel Guichard (1983), Mireille Mathieu (1985), Andrea Marcovicci (1988), Sandra Reemer (1989), Beelzebubs (1991), Chanson Plus Bifluorée (1992), Génération France (1993), Gerard Carelli (1993), Debbie Duncan (1993), Philippe Elan & Gemini Ensemble (1994), Kevin Kline (1995), Demis Roussos (1995), Lannie Garrett (1996), Royal Crown Revue (1996), Bobby Caldwell (1996), Wet Wet Wet (1997), Eric Comstock (1997), Carol Welsman (1997), Brian Evans (1997), Mambo Kurt (1998), Johnny Reno (1998), Gary LeMel (1999), Gene Nery (2000), Nymonics (2000), Manlio Sgalambro (2001), Lisa del Bo (2001), Robbie Williams (2001), Shennea Davis Group (2001), Patricia Kaas (2002), Ralph Shaw (2002), Will Young (2002), Tony Paglia (2002), Duncan Sheik (2003), Christine Albert (2003), Sandy Sasso (2003), In-grid (2004), Westlife (2004), Kevin Spacey (2004, in de Bobby Darin biopic ‘Beyond the Sea’ waarin hij de hoofdrol speelt), Matt Dusk (2004), The Poker Dots (2004), Andy Lee Lang & The Macro Zarello Big Band (2004), Lannie Garrett with The Gypsy Swing Revue (2005), Dee Dee Bridgewater (2005), Bodil Ashkenazy (2005), Reimar (2005), Dwight Lenox (2005), Susan Wong (2005), Barry Manilow (2006), Julia Rich & Nick Hilscher (2006), David Campbell (2006), Danielle Hébert & Phil Dwyer (2007), Γιοβάννα (2007), Ed DeGenaro (2007), Nyle Wolfe (2007), Celtic Woman (2007), Lesley Garrett (2007), Kimberly Ford (2007), Bruce L. Brown (2007), Moby (2007), Matt Belsante (2008), Helmut Lotti (2008), Chantal Chamberland (2008), No Strings Attached (2008), Flávio Mendes (2008), Matt Belsante (2008), Susie Arioli & Jordan Officer (2008), Rockin’ the Joint (2008), Doug Ferony (2008), Jasmine Roy (2009), Reiner’s Big Band (2009), Piolo Pascual (2009), Ding Dong Daddios (2009), Dirk Etienne (2009), Steve D’Agostino (2009), Blue Moon Big Band (2009), Anthony Cirillo (2009), Rod Stewart (2010), Geraldine Olivier (2010), Halie Loren (2010), Jeff Lynne (2012), The Continentals (2012), Deana Martin (2013), Rachael Leahcar (2013), Ménilmontant (2013), Les Stentors (2013), Nicki Parrott (2013), James Zitelli (2013), Amanda Poulson (2013), The King’s Singers (2013), Four Corners (2013), Marco Rosato (2013), Beat Kaestli (2014), Paul Potts (2014), Vincent Niclo et Roch Voisine (2014), Kitty Cleveland (2014), Eddie Vuittonet & The Time Travelers (2014), Joe Gransden (2014), The Eric Ekstrand Ensemble (2015), Matt Forbes (2015), Gunther Neefs (2015), Tenors Un Limited (2016), Naturally Sharp (2016), Tenors Un Limited (2016), Melissa Menago (2016), Manos Wild (2016), Perpetuum Jazzile (2016), Bobby Angel (2016), Fleur Seule (2017), The Yale Spizzwinks (2017), Anton du Beke (2017), Susanna Bartilla (2017), Anthony Russell (2018). Verder ook nog door Michael Bublé, Kinna Granis, Yvette Giraud, Kristina & Laura, Miguel Bosé, Biréli Lagrène, Lola Dutronic., Cesar Costa.

Instrumentaal kwam het uit in de versies van Jean Cavall (1947), Tex Beneke and his Orchestra (1948), Jack Owens, Eddie Ballantine and his Orchestra (1948), Percy Faith and his Orchestra (1951), Johnny Costa (1955), Roger Williams (1956), Michel Legrand et sa grande formation (1956), Bill McGuffie (1956), Lou Stein (1956), George Wright (1957), John Scott Trotter and his Orchestra (1958), Trade Martin (1959), Pepe Jaramillo with his Latin American Rhythm (1959), Earl Grant (1960), Armand Migiani and his Orchestra (1960), Roger Lecussant and his Club Lido Orchestra (1960), Dick Schory’s New Percussion Ensemble (1960), Lawrence Welk (1960), Django Reinhardt (1961), John Gart (1961), Dave Lee, his piano and his Orchestra (1961), Ray Conniff, his Orchestra and Chorus (1962), Leo Diamond (1962), Bruno Canfora e la sua orchestra (1962), Santo & Johnny (1963), Peter Posa and his Golden Guitar (1964), Frank Chacksfield and his Orchestra (1964), Jorgen Ingmann (1965), Acker Bilk (1966), Paul Mauriat (1966), King Richard’s Fluegel Knights (1966), Orchestra di Marcello Minerbi (1967), James Last (1967), Piero Umiliani (1967), Nat Raider (1968), Frank Pourcel (1969), Fausto Papetti (1970), The StereoAction Orchestra (1971), Sadi (1971), Manuel and the Music of the Mountains (1971), Bruno Martino (1972), Ady Zehnpfennig (1972), Tadao Sawai & Hozan Yamamoto & Minoru Muraoka & Union All Stars (1975), Rogier van Otterloo (1976), Orchester Anthony Ventura (1978), Richard Clayderman (1979), Adrian Brett (1980), Mats Olsson (1983), Ronnie Aldrich (1984), Lars Roos (1990), André Verchuren (1993), Kristina & Laura (1998), PDM Big Band (1999), Frank Mantooth Jazz Orchestra (1999), Le Five o’ clock jazz group et l’orchestre symphonique de Bernard Thomas (2000), Biréli Lagrène (2001), Claude Bolling Big Band (2001), Stefan Nicolaï (2003), Harri Stojka (2004), The Kim Portnoy Trio (2004), The Roger Kellaway Trio (2005), The Aquamarines (2005), Kora Jazz Trio (2005), Gianni Basso & Renato Sellani (2008), Beegie Adair & David Davidson (2009), Rhoda Scott (2010), Ron Davis (2010), Luca Aquino & Lucio Dalla (2011), Gypsy Jazz Caravan (2013), Mason Embry Trio (2014), Ulf Wakenius (2014) en Mantovani.

Een choreografie van ‘La Mer’ is te bekijken in Matthew Bourne’s ballet ‘Infernal Galop’ uit 1989, waarin een zeemeermin drie matrozen verleidt.
Verder werd de song in verschillende films gebruikt zoals in Henry Jaglom’s ‘A Safe Place’ (1971), Bernardo Bertolucci’s ‘The Dreamers’ (2003), ‘Animals United (2010), ‘Tinker Sailor Soldier Spy’ (2011, versie van Julio Iglesias), ‘L.A. Story’, ‘French Kiss’ (1995), ‘Blood of the Beasts’ (1949), ‘A Life Less Ordinary’ (1997), ‘Edith and Marcel’, ‘Tequila Sunrise’, ‘Bitter Moon’, ‘Funny Bones’, ‘The Way We Laughed’, ‘Mondays in the Sun’, ‘Marseille’, ‘Man of the Year’, ‘The Diving Bell and the Butterfly’, ‘Automata’, ‘The Brand New Testament’, ‘Nina’, ‘The Meg’ (2018) en ‘One Wild Moment’.
Tevens is ze te horen in de laatste episode van de Tv-reeks ‘White Collar’ en in een episode van de Tv-reeks ‘The Simpsons’. Kathryn Williams zong ze als de tune voor de Tv-reeks ‘The Café’ (2011), terwijl Damian McGinty dat deed in de laatste episode van ‘The Glee Project’ (2011). Pablo Bubar zong het in een muzikale romantische sketch van ‘Pablo the Romantic’ (2013) en ze is ook te horen tijdens de eindgeneriek van de sitcom ‘Bob’s Burgers’.
Het werd gekoppeld aan de begingeneriek van ‘The Diving Bell and the Butterfly’ (2007), in Steve Martin’s ‘L.A. Story’ (1991), aan de eindgeneriek van Disney’s ‘Finding Nemo’ (2003, versie van Robbie Williams), en in die van ‘Mr. Bean’s Holiday’ (versie van Charles Trenet zelf).
Bobby Darin’s versie werd gebruikt in films, Tv-shows en videospelletjes zoals ‘A Life Less Ordinary’, ‘Apollo 13’, Austin Powers in Goldmember’, ‘The X-Files’, ‘BioShock’, BioShock Infinite: Burial at Sea’, Bob’s Burgers’, ‘Black Rain’, ‘Diner’, ‘Finding Dory’, ‘Goodfellas’, ‘Lost’, ‘The Adventures of Ford Fairlane’, ‘White Collar’, ‘The Blacklist’ en ‘Beyond the Sea’ (episode van ‘Generator Rex’).
En de Britse zender ITV gebruikte de song als de tune voor de uitzending van ‘UEFA Euro 2016’.
Maar ook in andere talen werd het gecoverd, zoals in het Italiaans als ‘Il Mare’ door Nino Gatti (1947), Teddy Reno (1949) en Raphael Gualazzi (2013) op tekst van Gino Adorni. Een andere Italiaanse tekst werd geschreven door Pasquale Panella en ingezongen door Sergio Cammariere. In onze taal werd het dan in 1970 ‘De zee’ door Lize Marke, met tekst van Johnny Steggerda & Jack Bess. En in 2008 een tweede maal door Rob de Nijs, met tekst van Herman Pieter de Boer. In 1948 schreven Hans Fritz Beckmann & Lale Andersen al een Duitse versie, die opgenomen werd door Michael Jary als ‘Das Meer’. Beckmann was er echter niet tevreden mee en herschreef het. De tweede versie kwam er via Liselotte Malkowsky in 1949 met succes. Verdere Duitse versies waren van Lale Andersen (1949), Caterina Valente (1964), Heino (1975), Mireille Mathieu (1985), Peter alexander (1988), Géraldine Olivier (2010), Götz Alsmann (2011) en Adoro (2014). De Oostenrijkse schlagerzangeres Lolita, de Oostenrijkse sopraan Eva Lind, de Italiaans/Duitse Caterina Valente en de Duitse bandleider Götz Alsmann volgden daarna nog. Zelfs een Russische versie kwam tot stand toen 2 Sovjetdichters Samuil Bolotin & Tatiana Sikorskaya het in de jaren 50 vertaalden als ‘Волна (Wave)’ voor de Russich/Joodse zanger Leonid Utyosov. In het Tsjechisch werd het ‘Kdo vi, kde je ta pláz’ geschreven door Frantisek Rebicek, en gezongen door Jozef Vágner. In het Deens werd dat ‘Mit hav’ door The Skyriders. In het Fins werd dat ‘Laulu merelle’ door Marit ja Mikot (1971), Tapio Tammilehto (1975), Eino Grön (1983 en Olavi Virta (1999) met tekst van Tapio Lahtinen. In het Zweeds werd het ‘Bla hay’ door Bertil Boo (1948), Harmony Sisters (1948) en Carli Tornehaye (1960) op tekst van Willie Stenborn.

Hierna vindt u originele Franse tekst:
La mer
Qu'on voit danser
Le long des golfes clairs
A des reflets d'argent
La mer
Des reflets changeants
Sous la pluie
La mer
Au ciel d'été
Confond ses blancs moutons
Avec les anges si purs
La mer
Bergère d'azur, infinie
Voyez
Près des étangs
Ces grands roseaux mouillés
Voyez
Ces oiseaux blancs
Et ces maisons rouillées
La mer
Les a bercés
Le long des golfes clairs
Et d'une chanson d'amour
La mer
A bercé mon cœur pour la vie
La mer
Qu'on voit danser
Le long des golfes clairs
A des reflets d'argent
La mer
Des reflets changeants
Sous la pluie
La mer
Au ciel d'été confond
Ses blancs moutons
Avec les anges si purs
La mer
Bergère d'azur, infinie
Voyez (voyez)
Près des étangs (près des étangs)
Ces grands roseaux mouillés (voyez ces roseaux)
Voyez (voyez)
Ces oiseaux blancs (ces oiseaux blancs)
Et ces maisons rouillées (la-la-la-la-la-la)
La mer
Les a bercés
Le long des golfes clairs
Et d'une chanson d'amour
La mer
A bercé mon cœur pour la vie

YouTube https://youtu.be/fztkUuunI7g

Engelse tekst:
Somewhere beyond the sea
Somewhere waiting for me
My lover stands on golden sands
And watches the ships that go sailing

Somewhere beyond the sea
She's there watching for me
If I could fly like birds on high
Then straight to her arms I'd go sailing

It's far beyond a star
It's near beyond the moon
I know beyond a doubt
My heart will lead me there soon

We'll meet beyond the shore
We'll kiss just like before
Happy we'll be beyond the sea
And never again I'll go sailing

I know beyond a doubt
My heart will lead me there soon
And we'll meet, I know we'll meet beyond the shore
We'll meet just as before

Happy we'll be beyond the sea
And never again I'll go sailing
No more sailing
So long, sailing, sailing, sailing
Goodbye, farewell, my friend, no more sailing
So long, sailing, no more sailing
No more, farewell
Auf Wiedersehen to you
No more sailing
No more
Oh, no more sailing
No more, no more
No more sailing
No more, one more time
No more sailing

George Benson YouTube https://youtu.be/5kh44Fdfxeo

Veel plezier dus aan zee, en vergeet niet u tijdig in te smeren met een hoge beschermingsfactor. Want dermatologen waarschuwen voor huidkanker!

© 2019 Patrick Van de Wiele