ART. EEUWIG EGYPTE : Deel 1

Sedert mijn late puberteit ben ik gefascineerd geraakt door de beschaving van het Oude Egypte. Het begon eigenlijk toen ik mijn moeder hoorde vertellen over iemand die dat land bezocht had, en tot in de woestijn gegaan was. Er klikte toen iets bij mij, alsof er iets wakker was geworden. Jaren later, toen ik op het punt stond naar het leger te gaan, won ik met een wedstrijd een prent van het dodenmasker van Toetanchamon. Ik begon na mijn huwelijk alles over die beschaving in de Nijlvallei te verzamelen. En door de jaren heen is die aantrekking alleen maar sterker geworden. Ik schilderde op glas, op papyrus, verzamelde beelden van de goden en farao’s, maar ook boeken, en kocht zelfs een kofferdeksel van een auto met daarop weerom dat dodenmasker van Toetanchamon in special paint. Door de jaren heen is mijn huis dan ook een klein Egyptisch museum geworden, met als pronkstuk de grootste papyrus die het papyrusfabriek in Aswan verkocht, nl. het laatste oordeel ofwel de weging van het hart tegenover de pluim van Maat. Ik ben er ook van overtuigd geraakt dat ik er in een vorig leven moet geleefd hebben, die fascinatie is te groot. Wijlen ziener Edgar Cayce, die ook al in trance daarover vertelde, bevestigde dat alles in dit leven waarvan je houdt of net niet, tekens zijn uit vorige levens. Tweemaal had ik het geluk om dat land te bezoeken, en geloof me vrij, toen ik daar voor het eerst in het Egyptisch Museum in Caïro een beeld aanraakte, voelde ik dat ik thuis gekomen was… Ik bezocht de grote piramide van Cheops, hoopte op een mystieke ervaring, maar neen. Die kwam er niet. Dit is immers het laatste van de 7 wereldwonderen dat nog bestaat. Ik citeer: “Everyone fears time, but time fears the pyramids”. Tevens was ik aan boord van een cruise op de Nijl van Luxor tot Aswan, met als uitloper een bezoek aan Aboe Simbel.
Vele jaren geleden schreef ik een artikel over de invloed van Egyptologie op het fantastische genre, met een opsomming van boeken en films. Maar muzikaal heeft die beschaving niet enkel bij mij sporen of indrukken nagelaten. Getuige daarvan onderstaand artikel.
Reeds in het oude Egypte speelde muziek een belangrijke rol. Die invloed werd doorgegeven aan naburige culturen in de omgeving, zoals Grieken, Hebreeuwen, enz. Die invloed is tevens te bemerken in de Bijbel en in de moderne Egyptologie. De schepping van muziek wordt in het oude Egypte toegeschreven aan de godin Bat. Die cultus werd later opgeslorpt door die van de godin Hathor. Men geloofde dat Hathor’s muziek door Osiris gebruikt werd om de wereld te beschaven. Maar ook aan de leeuwengodin Bastet werd muziek toegeschreven. Daarbij werden al in de pre dynastieke periode klepels en fluit gebruikt. Later tijdens het Oude Koninkrijk gebruikte met harp, fluit en dubbele klarinet. Tijdens het Midden Koninkrijk voegde men daar percussie-instrumenten, luit en cymbalen aan toe.
Maar nu springen we in de muzikale tijdmachine om songs over die beschaving in het Nijldal van naderbij te bekijken.
De oudste “Egyptische” popsong die ik kunnen achterhalen heb, is ‘Man Come into Egypt’ van het Amerikaanse folk trio Peter, Paul & Mary uit 1963. Het stond op hun tweede album, ‘Moving’ en gaat over de Exodus, de uittocht van de Joden uit Egypte, die geleid werd door Mozes.
Hierna vindt u de tekst:
There is a man come into Egypt, and Moses is his name
When he saw the grief upon us,
in his heart there burned a flame.
In his heart there burned a flame Oh Lord,
In his heart there burned a flame,
When he saw the grief upon us,
in his heart there burned a flame.
There is a man come into Egypt, his eyes are full of light
Like the sun come up in Egypt, come to drive away the night
Come to drive away the night Oh Lord,
Come to drive away the night.
Like the sun come up in Egypt, come to drive away the night.
There is a man come into Egypt, he's come for you and me.
On his lips a word is singing, and the word is Liberty.
And the word is Liberty, Oh, Lord;
And the word is Liberty.
On his lips a word is singing, and the word is Liberty.
There is a man come into Egypt to stir the souls of men
We will follow him to freedom, never wear those chains again
Never wear those chains again oh Lord,
Never wear those chains again.
We will follow him to freedom, never wear those chains again!

Een voorloper van hardrock was wel de track ‘The Nile Song’ door Pink Floyd uit 1969. Afkomstig uit hun tweede elpee, tevens uit de soundtrack van de gelijknamige film ‘More’, werd het geschreven door Roger Waters, en gezongen door David Gilmour.

Drie jaar later verraste Prince Buster, wiens echte naam Cecil Bustamente Campbell uit Jamaica was, ons met de ska song ‘Dance Cleopatra’. Het stond op de gelijknamige elpee, en was toen eigenlijk al 5 jaar oud. Buster had later een grote invloed op ska groepen zoals Madness, The Specials en The Selecter. Cleopatra was zoals u misschien weet, de laatste farao in het oude Egypte, wiens minnaars niemand minder dan Julius Caesar en Marcus Antonius waren. Het werd echter haar dood, en hiermee hield de dynastie van de farao’s op te bestaan.

Uit 1974 komt de mysterieuze track ‘Sais (Egypt)’ van Lonnie Liston Smith & The Cosmic Echoes. Deze instrumentale song, afkomstig van zijn elpee ‘Cosmic Funk’, drijft op een baslijn, met drums & percussie-instrumenten en een sax in echo’s. Je kan het kosmische sci-fi funk noemen.

De zingende poëet Bob Dylan schreef in 1975 samen met Jacques Levy, de ballade ‘Isis’. Zoals u wellicht weet was de godin Isis de zus van de god Osiris, die hem na zijn dood overkomen tijdens het gevecht met zijn broer Seth, terug tot leven wekte. Daartoe verzamelde zij de delen van zijn lichaam die overal in Egypte verspreid lagen, en impregneerde zichzelf op zijn penis. Negen maand later werd daaruit de god Horus geboren, die het later zou opnemen tegen Seth en tevens de eerste farao zou worden. De song gaat over scheiding en hereniging in Dylan’s eigen huwelijk. Ze stoelt echter op mythologische thema’s.

De song ‘Spirits of Ancient Egypt’ door Wings dateert uit datzelfde jaar. Het is afkomstig van hun vierde album ‘Venus and Mars’ en heeft m.i. niks met het oude Egypte te maken.

Halverwege de jaren ’70 werd de Amerikaanse supergroep Earth, Wind & Fire wereldbekend. Hun muziek was vooral dansmuziek, maar hield een Egyptische ondertoon in zich. Nochtans was ze nooit religieus, maar zeer goed merkbaar in de prachtige platenhoezen. Leider Maurice White, die ondertussen overleden is, haalde immers zijn inspiratie uit het Oude Egypte, dat hij net zoals de Oude Egyptenaren, Kemet noemde. Maurice wou dat hun muziek mensen positief beïnvloedde en spiritueel hielp. Op hun album ‘Spirit’ uit 1976 is voor het eerst die Egyptische invloed merkbaar, maar veel sterker op de hoes van de elpee ‘All ‘N’ All’. De hoes van ‘I Am’ heeft een prachtige binnenkant met o.a. Egyptische symbolen. Ook op de hoes van ‘Faces’ uit 1980 staat een piramide. En op de hoes van de elpee ‘Raise’ staat een Egyptische vrouwelijke figuur. In de videoclip van ‘Fall in Love with Me’ komt die fascinatie voor het Oude Egypte heel duidelijk naar voren.

In 1977 bracht de Amerikaanse gitarist Jonathan Richman met zijn proto-punkband The Modern Lovers de instrumentale single ‘Egyptian Reggae’ uit. Het werd een dijk van een hit! Het was eigenlijk een instrumentale opschaling van de song ‘None Shall Escape the Judgment’ van Earl Zero uit 1973. Later, in 2017, zou het nummer ook te horen op de soundtrack van de film ‘Baby Driver’.

Uit datzelfde jaar komt de elpee ‘African Queens’ van de discoformatie The Ritchie Family. Die titeltrack bestond uit 3 delen: ‘African Queens (Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba)’ en besloeg een ganse plaatkant. Het damestrio werd opgezet door wijlen Jacques Morali (die ook Village People bedacht), en vernoemd naar de producer Ritchie Rome.
En dit is de tekst:
Travel with your mind, Pour a dose of fine
Back with us in time and share our history
Get down to the roots, Seize up all your fruits
Never be told of what you may have seen
Be queens with different shades of love
Be queens, Forget the ones you're shown
Be queens, Each with a life plan of her own
Of her own, yeah

Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba

African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa

Now we're getting hot, Gone too far to stop
What about the faces on the movie screen?
Dress them up in pearls, Give their hair a whirl
Tryin', but they'll never pass to be the Queen

Be queens with different shades of love
Be queens, Forget the ones you're shown
Be queens, Each with a life plan of her own
Of her own, yeah

Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba

African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa

Nefertiti, Amarna Queen
The beautiful lady of Akhenaten
Nefertiti, Amarna Queen
The beautiful lady of Akhenaten

Ahh, let it fill everyone
Come and rush to the sun
Let the rays fill the top
Ooh, this passion is waiting for you
Don't deny it's Aten's love

Let the force of the heat
Fill the edge of the room
All is ready for you, oh
When every mornin' you rise
Let the sun warm, do it or die,
yeah, yeah
Nefertiti, Amarna Queen
The beautiful lady of Akhenaten
Nefertiti, Amarna Queen
The beautiful lady of Akhenaten

African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa

Cleopatra, Cleopatra,
Cleopatra, Cleopatra

I am fire, I am sand
I am Reginae, the beautiful
A jive breakin', five breaking, heartbreakin' sister

I am love, I am sin
I know how to treat a man
His body and mind got his heart over mine

I am Queen of song,
My love can never be changed,
changed, changed, changed, oh

Sheba, Sheba
Sheba, Sheba

Solomon, Solomon, Solomon
You'll take it and run
Solomon, Solomon, Solomon
I'll sing you your song

Solomon, Solomon, Solomon
You'll take it and run ...
I walked to you, My God of the moon
And made you my God of the sun, yeah
You start to dream of a fabulous love
And take me as a fabulous wife

Your love, I could never see
What I couldn't see didn't matter to me, no
You show what you wanna be and I am your Queen
And I cherish the speaking people

Solomon, Solomon, Solomon
I'll sing you your song
Solomon, Solomon, Solomon
You'll take it and run

[Instrumental]

Now we're getting hot, Gone too far to stop
What about the faces on the movie screen?
Dress them up in pearls, Give their hair a whirl
Tryin', but they'll never pass to be the Queen

Be queens with different shades of love
Be queens, Forget the ones you're shown
Be queens, Each with a life plan of her own
Of her own, Oooh, yeah

Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
and the Queen of Sheba

African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa
African Queens, Africa

Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
African Queens, Africa
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
African Queens, Africa

Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
African Queens, Africa
Nefertiti, Cleopatra and the Queen of Sheba,
African Queens, Africa.

Hiermee stopt dit artikel niet, want binnen zo’n drietal weken, kan u deel 2 ervan lezen. Ik hoop dat ik uw verbeelding geprikkeld heb en dat u verder zal lezen.