ART. WIJ BESTAAN UIT STERRENSTOF

De titel van dit artikel kan u misschien vreemd voorkomen, doch is dit de waarheid. Zelf liep ik al een tijdje met het idee rond om hier iets over te schrijven, en nu is dit het gepaste moment.
Toen ik nog jong was luisterde ik alle dagen naar Radio Veronica. Daar moet ik in een liedje de tekst “we are stardust…” gehoord hebben, en dit bleef in mijn onderbewustzijn hangen. Ik wist toen nog niet wie dit zong, of wat het was. Tot ik in de jaren 80 de prachtige Tv-reeks ‘Cosmos’ van één van mijn idolen, wijlen Carl Sagan, bekeek. Naderhand kocht ik ook het boek ervan, en daarin schreef hij: “The nitrogen in our DNA, the calcium in our teeth, the iron in our blood, the carbon in our apple pies were made in the interiors of collapsing stars. We are made of star stuff.”
Enige tijd geleden ontdekte ik dat die lijn “we are stardust…” komt uit een originele song van Joni Mitchell, die geboren werd in Alberta, Canada op 7/11/1943 als Roberta Joan Anderson. Muziekliefhebbers zullen deze singer-songwriter uiteraard kennen. In die tijd hokte ze samen met haar vriend Graham Nash. Aanvankelijk zou ze, naast zoveel andere artiesten, aantreden op het Woodstock festival, dat gehouden werd van 15 tot 18 augustus 1969, dus bijna 50 jaar geleden. Dat ging echter op het laatste moment niet door, omdat Joni de volgende dag haar eerste Tv-interview tijdens The Dick Cavett Show zou geven. Ze was dus onzeker of ze tijdig uit Woodstock zou weggeraken, en besliste om niet op te treden. Toen ze daarna op Tv zag dat bijna een half miljoen mensen daar present waren, en dat het één van de mijlpalen van haar generatie zou worden, kreeg ze spijt. En uit spijt schreef ze dan op een hotelkamer in New York City maar de song ‘Woodstock’ waarin dit fragment voorkomt. De band David Crosby, Steve Stills, Graham Nash & Neil Young namen echter een helikoptervlucht en waren de volgende dag tijdig terug voor datzelfde Tv-interview.
Joni trad voor het eerst met deze song naar buiten op 13/9/1969 tijdens het Big Sur Folk Festival, het werd in 1970 de ommezijde van haar single ‘Big Yellow Taxi’, en aansluitend kwam het in maart 1970 terecht op haar LP ‘Ladies of the Canyon’. De tekst gaat over het paradijselijke (hippie)leven in de tuin van Eden, uiteraard over het festival zelf, en de eigenaar van het terrein, Max Yasgur, wordt ook genoemd. Maar tegelijk is het aanklacht tegen de Vietnam oorlog.
David Crosby, Steve Stills, Graham Nash & Neil Young coverden het nummer in diezelfde maand al. Het kreeg een rockarrangement en werd daarna de single uit hun LP ‘Déjà Vu’. Later in datzelfde nam de Britse groep Matthews Southern Comfort het ook op als single voor hun LP ‘Later That Same Year’. Die hadden er een flinke hit mee te pakken, maar in oktober splitte de band echter. En The Assembled Multitude nam het als instrumentaal op.
Verder bleken nog meer artiesten erin geïnteresseerd te zijn, want Phil Allen (1971), John Williams (1971), Tom Scott (1972), Richard Dworsky (1972), Big Country (1993), Bobby Kimball (1994), Tuck & Patti (1994), Fareed Haque (1997), Eva Cassidy (2000), Richie Havens (2004), Mia Dyson & James Reyne (2006), Leora Cashe & The Ross Taggart Trio (2008), Maureen McGovern (2008), Lisa Hilton (2009), Charlie Dée (2009), Barry Philips (2011) Austra (2011), America (2011), Tierney Sutton (2013) en Ida Sand (2015) coverden het ook.
Maar waar haalde Joni het idee voor “we are stardust…”? Wel, in 1957 hadden Dr. Geoffrey Burbidge, een Britse fysicus samen met zijn vrouw, E. Margaret Burbidge, William Fowler van CalTech, en Fred Hoyle van de universiteit van Cambridge (onder de naam B2FH) een wetenschappelijk artikel gepubliceerd in ‘Reviews of Modern Physics’. Daarin stond al dat in de thermonucleaire reacties in het hart van sterren, de lichtste elementen zoals waterstof, helium en lithium verwerkt werden tot zwaardere elementen zoals ijzer, zuurstof, koolstof enz. Wanneer deze zwaardere sterren op het einde van hun leven exploderen gooien ze letterlijk deze elementen de ruimte in. En die stoffen komen dan uiteindelijk terecht op onze planeet. Dat betekent dat alles in uw lichaam, eens deel uitmaakte van een ster. We zijn dus echt gemaakt van “stardust”.
En er zijn niet zoveel songs die ons daaraan herinneren, alhoewel de massa in hun dagelijks leven daaraan voorbij gaat.

Hierna volgt de tekst van het liedje:

Woodstock - Joni Mitchell
I came upon a child of God
He was walking along the road
And I asked him where are you going
And this he told me
I'm going on down to Yasgur's farm *
I'm going to join in a rock 'n' roll band
I'm going to camp out on the land
I'm going to try an' get my soul free

We are stardust
We are golden
And we've got to get ourselves
Back to the garden

Then can I walk beside you
I have come here to lose the smog
And I feel to be a cog in something turning
Well maybe it is just the time of year
Or maybe it's the time of man
I don't know who I am
But you know life is for learning

We are stardust
We are golden
And we've got to get ourselves
Back to the garden

By the time we got to Woodstock
We were half a million strong
And everywhere there was song and celebration
And I dreamed I saw the bombers
Riding shotgun in the sky
And they were turning into butterflies
Above our nation

We are stardust
Billion year old carbon
We are golden
Caught in the devil's bargain
And we've got to get ourselves
back to the garden

© 1969 Siquomb Publishing Company