Dreigend slagwerk en brullende sax pompen gevaarlijk door de boxen.  Niet voor niets dat het album Sam Jestes Pompa heet. Dertien muzikanten storten zich op een aantal slagwerk instrumenten en laten zich in jazzy avant-garde bijstaan door sax, klarinet en tuba.
Onder de naam Remont Pomp experimenteren de Polen dat het een lieve lust is, met het motto “sla erop los” en “luister naar elkaar”.  Samenspel in de improvisatie leidt tot knappe intrigerende instrumentale hoogstandjes, vooral wanneer Mikolaj Trzaska op alt en bariton sax zijn Slavische tonen uitstrooit.  Koebellen, shakers, balafon en djembe’s, aangevuld met een stolowe snaarinstrument vervolledigen het instrumentarium.  Op contrabas schittert Adam Zuchowski.
Uiteindelijk leidt elke improvisatie wel tot een free jazzy nummer dat inspireert, opjaagt, verbijstert en verbaast . 
Het album Sam Jestes Pompa krijgt later nog een vervolg in Vol. 2 en zou in elke ‘Orff’- opleiding en elke jazz-school moeten bestudeerd worden.
 
Marino Serdons 

Op 25 maart jl. kwam het vijfde album van de Italiaanse band Claudio Scolari Project uit. Scolari is een drummer, percussionist, componist, leraar aan het conservatorium en lid van de meeste prestigieuze symfonische orkesten in zijn thuisland. Maar dit project speelt moderne jazzmuziek. Scolari programmeerde hierop ook de synthesizer. De overige bandleden zijn: zijn partner Daniele Cavalca (drums, synthesizer, Rhodes, piano), zijn zoon Simone Scolari (trompet) en Michele Cavalca (elektrische bas). Het album vertegenwoordigt een denkbeeldige ruimtereis, waarop akoestische en elektronische sounds zich vermengen in een eindeloze dialoog. De cd start met ‘Dark Matter’, dart stilaan opbouwt naar een funky groove. Daarna verrast ‘Magnitude’ met wilde synthesizergeluiden, en de trompet speelt free jazz. ‘Hyper Galaxy’ klinkt heel wat rustiger, met een sound die de trip door de hyperruimte moet voorstellen. ‘Aurora’ drijft op een ruimtelijk synthesizergeluid, met weerom daarboven trompet en piano. Op ‘Zenith’ gaan alle free jazzremmen los, waarna ‘Spectrum’ weer terugkeert naar een ietwat funky groove. De titeltrack dobbert eveneens rond op een ietwat funky groove, gevolgd door het rustige ‘Blue Shift’. ‘Aphelion’ daarentegen begint wild, maar met ‘Lunation’ wordt weer geopteerd voor een rustig intermezzo. Wanneer we aanbelanden bij het ‘Black Hole’ worden we langzaamaan erin meegezogen. ‘Collision’ lijkt wel op dansmuziek, en afsluiter ‘Nebula’ klinkt mysterieus. Een ideale soundtrack voor wie een free jazz trip doorheen tijd en ruimte wil ervaren.
 
Patrick Van de Wiele 

Vijftien jaar geleden kwam het debuut van de violist Jason Kao Hwang, samen met drummer Andrew Drury en bassist Ken Filiano uit. Sindsdien heeft hij verschillende projecten opgericht, zoals het Edge kwartet, het Spontaneous River strijkorkest, het Burning Bridge octet en het Sing House kwintet. Deze nieuwe CD werd afgerond tijdens de COVID-19 pandemie, die echter nog steeds voortduurt. De muziek erop eert de heldhaftige dokters, verpleegsters enz., maar is tevens opgedragen aan alle mensen die het leven erbij verloren hebben. Iedere compositie is een progressie van handelingen, songs, bewegingen en locaties die de deelnemers in een staat van ontdekking en medeleven brengen. Individuele stemmen zijn gemachtigd om zeer expressief te zijn, zodat elk moment onvoorspelbaar en diep opzettelijk overkomt. Deze psychische intensiteit bewerkstelligt een verhoogd bewustzijn, dat luisteraars en muzikanten verenigt binnen een spirituele beleving. Er staan 6 tracks op deze schijf, en de opener ‘Words Asleep Spoken Awake’ bestaat uit 2 delen. Die symboliseert de aanval die de pandemie veroorzaakte. Deel 2 zou je best kunnen omschrijven als een kakofonie. ‘Conscious Concave Concrete’ is meer atmosferisch en ‘2 AM’ klinkt wat dreigender. Het hectische en razende ‘Battle for the Indelible Truth’ doet denken aan free jazz, waarna ‘Defiance’ afsluit. Eerder aangeraden voor wie houdt van free en avant-garde jazz. 

Patrick Van de Wiele 

Het begon allemaal met een spontane jamsessie in de Splendor in Amsterdam, waarop violist en quintone (een viool met een extra vijfde snaar) speler Oene van Geel, pianist Philipp Rüttgers uitgenodigd had. Ze brachten elke andere composities mee, en improviseerden naar hartenlust. En het lukte, wat ze voelden een klik, waarbij intuïtie en curiositeit de karakteristieken waren. Vervolgens werd dit project opgenomen in een studio in Hilversum, waar ze speelden zonder versterking en zonder hoofdtelefoons. Het resultaat lijkt wel op free jazz, met veel ruimte voor improvisaties, waarbij tevens gebruik gemaakt wordt van negatieve stiltemomenten. Dit is dan ook geen gemakkelijk toegankelijke jazz, maar eerder bestemd voor geoefende oren. 

Patrick Van de Wiele 

​Onbekende jazz is onbeminde jazz.  Dat gaat zeker op voor de nobele bassist Udo Pannekeet.  Vier-, vijf- of zessnarig, geen geheimen voor Udo.  Als docent aan de conservatoria van Haarlem en Nijmegen bouwde hij een ruime kennissenkring en fanbase op. Nationaal en internationaal liggen zijn verdiensten eerder bij het Tim Langedijk Trio en niet in het minst bij de gerenommeerde rockband Focus. 
Electric Regions werd geschreven in amper vier weken, lag daarna jaren stof te garen op een boekenplank, doch kreeg vorig jaar de noodzakelijk boost. Niet minder dan 14 rasmuzikanten werden opgetrommeld, waaronder drummer/percussionist Marcel Serierse en gitaristen Tim Langedijk, Eef Albers en Menno Gootjes (Focus) himself. Opvallend op dit album is het uiterst lange, 23 minuten durende Part One flirtend met de free style jazzrock.  Synths en samples zijn ook in de klassieke jazzwereld schering en inslag geworden, een positieve en verrassende evolutie weliswaar. Het kortste nummer is ‘Little Nura’ dat uitblinkt in melodie en kwetsbaarheid, met kindergeluidjes op de achtergrond.  ‘The Antibes Situation’ dateert al van 2004, toen Udo met zijn auto in panne viel in het Zuid-Franse Antibes: een geluk met een ongeluk blijkt nu.  Het nummer kreeg een onweerstaanbare drive mee…(wat die auto weigerde haha).  En ook afsluiter Cocon Cocon bulkt van de inventiviteit en de virtuoze hoogstandjes.  Of wat had jij gedacht? 
Electric Regions herbergt veel om te ontdekken.  Meerdere luisterbeurten, mét hoofdtelefoon, zullen de fans van o.a. Weather Report zeker plezieren.  

​Marino Serdons

Op 19 mei van vorig jaar namen de Britse muzikanten Mark Wingfield en Gary Husband deze nieuwe cd op in La Casa Murada studio, die gelegen is in Catalonië, een uur buiten Barcelona, in een boerderij uit de 12de eeuw. Mark zorgde voor de gitaarpartijen, en Gary speelde piano. Mark zorgde voor 5 composities, terwijl de spontane improvisatie tussen de twee ook nog eens 3 tracks opleverde. Wingfield’s gitaarwerk heeft het laatste decennium het geluid van zijn instrument herschapen via een reeks van impressionistische opnames. En Husband, die tegelijk ook drummer is, speelde lange tijd samen met wijlen Allan Holdsworth. Tevens toonde hij zijn keyboardkunsten met het New Gary Husband Trio en Force Majeure, Billy Cobham’s Spectrum Band en John McLaughlin & The 4th Dimension. Door het brede spectrum van gemeenschappelijke muzikale referentiepunten konden ze uitgebreid gaan improviseren, buiten de gewone jazz improvisaties. De titeltrack hier duurt maar liefst meer dan 16 minuten. Deze muziek zal vooral fans van fusion en free jazz interesseren. 

Patrick Van de Wiele 

​Saxofoniste Trish Clowes wordt omschreven als “one of the most agile and original jugglers of improv and adventurous composition to have appeared in the UK in recent times”. Ze heft al 4 albums uitgebracht, en nu is de vijfde aan de beurt. Met haar kwartet, bestaande uit Chris Montague op gitaar, Ross Stanley op piano & Hammondorgel, en James Maddren op drums toerde ze doorheen de UK, Ierland en Duitsland. Trish werd op 11/5/1984 geboren in Shrewsbury, Shropshire, maar verhuisde in 2003 naar Londen om aan de Royal Academy of Music te studeren. Vijf jaar later vormde ze haar eerste band. Deze nieuwe CD werd geïnspireerd door het idee van een universele taal en de beelden in de sciencefictionfilm ‘Arrival’ van Denis Villeneuve. De titel komt overigens uit een scène waarin de mensen voor het eerst de buitenaardse kamer binnengaan. ‘Eric’s Tune’ is opgedragen aan Eric Gravatt, drummer bij Weather Report tussen 1972 en 1974. ‘Abbott & Costello’ gaat ook over dat eerste contact met buitenaardsen, terwijl het gezongen ‘Free to Fall’ een wenk is in de richting van Het Wayne Shorter Quartet. ‘I;F.’ viert nieuw leven, meer bepaald de zonen van Ross Stanley en Chris Montague. Vervolgens krijg je ene live uitvoering van ‘Lightning Les’, waarna ‘Dustlings’ geïnspireerd werd door de uitgestrektheid van de kosmos. Iets voor u indien u geïnteresseerd bent in free jazz met veel improvisaties?

Patrick Van de Wiele (3½)

​De Zweeds-Noorse instrumentale jazzgroep Atomic werd opgericht in het jaar 2000, met als doel een duidelijk standpunt in te nemen over Scandinavische jazz, zo ver mogelijk verwijderd van de ECM standaard. De band bestond toen uit: rietblazer Fredrik Ljungkvist, trompettist Magnus Broo, pianist Håvard Wiik, bassist Ingebrigt Håker Flaten en drummer Paal Nilssen-Love, die in 2014 vervangen werd door Hans Hulbækmo. Hun sound werd voorgesteld als een alternatief voor de Amerikaanse en Afro-Amerikaanse jazztradities. Dikwijls werden harmonische elementen uit Scandinavische volksmuziek geleend. Maar de band was ook niet vies van het werk van moderne componisten, zoals Edgard Varese. Nu, 14 albums later, komt de groep voor het eerst op de proppen met covers van andere componisten. De opener is de titeltrack van Wiik, hier aangevuld met ‘Pet Sounds’ van The Beach Boys uit 1966. Het resultaat is een langgerekte improvisatie. ‘Art’ is dan weer afkomstig van Steve Lacy, en gebaseerd op een gedicht van Herman Melville. Carla Bley’s ‘Walking Woman’ weerspiegelt de sound van Sun Ra. Edgard Varese’s ‘Un Grand Sommeil Noir’ is dan weer geïnspireerd op een gedicht van Paul Verlaine, terwijl ‘Cry Want’ volgt. En Olivier Messiaen’s ‘Louange à l'Éternité de Jésus’ dateert al van tijdens de Tweede Wereldoorlog, gebaseerd op een vers uit het evangelie van Johannes. Het klinkt nogal somber. ‘Inri’ is dan weer toe te schrijven aan Alexander von Schlippenbach, en is een collectieve improvisatie. Garbarek’s ‘Karin’s Mode’ sluit ritmisch af. Een album voor de liefhebbers van free jazz. 

Patrick Van de Wiele (3½)

​Het Trondheim Jazz Orchestra is één van de meest belangrijke en creatieve jazzensembles in Noorwegen. Het orkest heeft tijdens de laatste 17 jaar samengewerkt met Chick Corea, Pat Metheny, Joshua Redman, Erlend Skomsvoll, Eirik Hegdal, Sofia Jernberg, Maria Kannegaard, Kim Myhr, Jenny Hval, Stian Westerhus, Ståle Storløkken, Kristoffer Lo en Marius Neset. Het orkest behoort toe aan het Mid-Norway Centre of Jazz, dat nieuwe projecten organiseert. 
Ole Morten Vågan is één van de meest aangezochte bassisten in Noorwegen. Sinds 1998 leidt hij zijn eigen kwintet Motif.
‘Happy Endings’ is het 20ste album van het Trondheim Jazz Orchestra, en het materiaal werd gecomponeerd door Vågan. Hij denkt dat er in de nabije toekomst een existentiële crisis aankomt voor de mensheid. Maar Vågan vindt tevens dat er in kunst en creativiteit zoveel schoonheid schuilt. Er is hoop, en met deze free jazz, kan je alle kanten op. Het strekt zich uit van Frank Zappa tot John Coltrane, met invloeden van Leonard Bernstein en zelfs Todd Matshikiza’s Zuid-Afrikaanse jazzopera ‘King Kong’. Innovatie, shock en verrassing dus. Een echte rollercoaster. 

Patrick Van de Wiele (3½)

​De carrière van trompettist Chris Pasin ging van zijn studies aan het New England Conservatory, via toeren met een waaier aan artiesten, naar de bovenkant van de Hudson Valley, waar hij nu woont. Als student werd hij beïnvloed door of Gunther Schuller, Jaki Byard, George Russell, Jimmy Giuffre, Ran Blake, en Miroslav Vitous. Als solist speelde hij ondermeer met Frank Sinatra, Tony Bennett, Mel Torme, Sarah Vaughn, Nancy Wilson, en Ray Charles. Terug in New York spendeerde hij 5 jaar met Toshiko Akiyoshi / Lew Tabackin band, Brother Jack McDuff, verschillende grote salsa bands, en muzikanten uit de lokale muziekscène. Zijn cd debuut kwam er in 1987. Zijn nieuwste cd werd geïnspireerd op muziek van Ornette Coleman en Don Cherry. Chris is trouw gebleven aan die free jazz, maar met zijn eigen inbreng. Zo bijvoorbeeld de opener ‘OCDC’, die hij zelf componeerde. ‘Jayne’ is van Coleman zelf, en opgedragen aan wijlen zijn vrouw, de dichteres Jayne Cortez, die in 2012 overleed. Op ‘Ghosts’ hoor je tekst van Ingrid Sertso, waarna ‘Tomorrow is the Question’ weerom een track van Coleman is. Dit is ook het geval voor de ballade ‘Just for You’, gevolgd door Coleman’s ‘When Will the Blues Leave’ en ‘Lonely Woman’. Afsluiten doet Chris met zijn eigen nummer ‘PTU’. Indien free jazz uw ding, is met zijn onverwachte wendingen, proef dan hiervan. 

Patrick Van de Wiele (3½)

​Componist, producer en bandleader Jungsu Choi heeft al in verschillende muziekvormen gewerkt, zoals orkest, big band of elektronische muziek. In de 10 jaar dat hij in Europa bezig is, heeft hij een opmerkelijke muzikale carrière opgebouwd, en aan het conservatorium van Wenen en de Kingston universiteit in Londen jazzcompositie, filmmuziek en elektroakoestische muziek gestudeerd. Zijn unieke composities en arrangementen zijn door tal van orkesten en big bands uitgevoerd. Jungsu schreef al voor moderne dans, musical, theater, Tv-spots en film, en bekleedt een leidende positie als lesgever aan het Word Cyber College in Korea. In 2011 kwam zijn debuut met de big band Jungsu Choi New Jazz Orchestra uit Londen op de markt. Nu is hij erin geslaagd om opnieuw een formidabel eigentijds groot jazzensemble samen te stellen met 12 van de beste jazzmuzikanten uit zijn thuisland. Jungsu deed er 3 jaar over om de 5 tracks op deze cd te componeren, ofwel te arrangeren. Hij opent met zijn eigen ‘Stolen Yellow’, waarna ‘Anthropology’ van Charlie Parker gecoverd wordt. Er zit tamelijk veel improvisatie in deze tracks, maar het geheel doet toch eigentijds aan. ‘Nach Wien’ is wederom een originele track, gevolgd door een vrije interpretatie van ‘What If Ellington Didn’t Take The “A” Train?’, hier in een sneltreinvaart. Vervolgens sluit ‘Spain’ van Chick Corea af, met woordeloze vocalen. Een jazzalbum zoals geen ander, en een aanrader voor wie houdt van free jazz.

Patrick Van de Wiele (3½)

​De Duitser Wanja Slavin ving op zijn zesde aan met klarinet en piano. Negen jaar later trok hij naar het Richard-Strauss Konservatorium om daar klarinet en saxofoon te studeren. Tussen 2008 en 2010 bekwaamde hij zich meer in filmmuziek aan het Potsdam Babelsberg. Hij won verschillende prijzen zoals tweemaal de New Generation Förderpreis des Bayerischen Rundfunks, Gasteig Musikwettbewerb, Jugend Jazzt en tweede voor de BMW Welt Jazz Award 201. Met Lotus Eaters draagt hij dit project op aan de Lotophagen, een volk uit de Griekse mythologie, die wars zijn van de samenleving. De muziek is gelaagd zoals de kleuren van een regenboog. Het zijn allemaal originele composities, behalve de cover ‘Moonlight Becomes You’. En het moet gezegd worden, dit neigt erg naar free jazz, die zich niks aantrekt. De 7 songs werden opgenomen in 3 verschillende bezettingen. 

Patrick Van de Wiele (3½)

​Al meer dan een decennium is de naam van multi-instrumentalist Michael Moss verbonden met de avant-garde jazzmuziek van New York. Hij leidde projecten zoals 4 Rivers, Free Energy, Zone, en stond op scène met Sam Rivers, Dave Liebman, Paul Bley, Alvin Jones, McCoy Tyner. Nu verzamelde hij 22 muzikanten om zich heen in het Accidental Orchestra, en die brengen 2 uitgesponnen tracks op deze cd. De eerste valt uiteen in 5 delen, en duurt meer dan 35 minuten. De tweede beslaat meer dan 20 minuten. Het is free jazz, en voor mij onaangenaam om te beluisteren. Experimenteel tot en met en vol van improvisaties. Niet gemakkelijk toegankelijk. 

Patrick Van de Wiele (3½)